Bezpieczna zdrowa woda również w Jaworznie

Ponad trzy miesiące temu uruchomione zostało powierzchniowe ujęcie wody pitnej Piaskownia. Ujęcie to pozwoliło zwiększyć na terenie Jaworzna produkcję  własną wody, a tym samym zmniejszyć zakup tego surowca od zewnętrznych dostawców. Jednak mało kto wie skąd pobierana i jak uzdatniana jest  woda na tym ujęciu oraz jakim rygorystycznym procesom kontroli musi ona zostać poddana by trafiła do naszych jaworznickich domów.

 Skąd woda na Piaskowni?

Woda na ujęciu pobierana jest bezpośrednio z Kanału Centralnego. Już sama jakość wody powierzchniowej w kanale zaliczana jest do pierwszej klasy czystości. Kanał Szczakowski (zwany także Kanałem Głównym) powstał w połowie lat 50 w celu odprowadzania wód z terenu odkrywkowej kopalni piasku Szczakowa. Jego długość to 12,5 km, a powierzchnia zlewni wynosi 30 km². Kanał ma wiele dopływów w postaci mniejszych kanałów. Początek swój kanał bierze w południowej części miejscowości Bukowno (woj. małopolskie) skąd, płynąc w kierunku zachodnim, dociera do dzielnicy Jaworzna – Szczakowej (woj. śląskie), aby następnie dotrzeć do ujścia do Białej Przemszy, które znajduje się w Sosnowcu – Maczkach. Kanał przebiega przez tereny, które od wielu lat podlegają rekultywacji. W Szczakowej przepływa tuż obok zbiornika Sosina. W dwóch miejscach zlokalizowano nad jego brzegami przepompownie wody pitnej dla GPW Katowice. W kanale i jego sąsiedztwie żyje wiele ssaków wodnych (bóbr, wydra, nutria) oraz ptaków. Żyje tu także wiele gatunków ryb, przede wszystkim: kleń, szczupak, pstrąg potokowy.

Sposób uzdatniania wody

Dla dalszego ekologicznego i prawidłowego uzdatnienie wody pobranej z Kanału Centralnego, tak aby stała się ona wodą zdatną do spożycia przez ludzi, na ujęciu Piaskownia stosuje się szereg nowych rozwiązań. Rozwiązania te były opracowane przy współpracy z Politechniką Krakowską, a dokładniej konsultowano całą koncepcję uzdatniania wody z Kanału Centralnego oraz  koncepcję stabilizacji wód przed wprowadzeniem ich do sieci wodociągowej. Dodatkowo firma odpowiedzialna m.in. za ozonowanie była zobowiązania do uruchomienia wstępnej analizy tego procesu.

I tak od 2012 roku przy ulicy Bukowskiej dzięki wsparciu Unii Europejskiej, powstały nowe budynki, w których zainstalowano m.in. kolumnę desorpcji, odpowiedzialną za usunięcie dwutlenku węgla oraz za natlenienie wody, koagulację mającą na celu wyłapanie większych frakcji zanieczyszczeń, filtry piaskowe i węglowe do zatrzymania wszelkich zawiesin i związków organicznych, a także system ozonowania wody i lampy UV służące do redukcji z wody substancji organicznych. Na koniec woda dla bezpiecznego transportu w kierunku miasta zabezpieczana jest podchlorynem sodu, który produkowany jest bezpośrednio na ujęciu z soli kuchennej w procesie elektrolizy. Tak uzdatniona woda jest smaczniejsza, lepiej pachnie, do tego nie jest pozbawiana minerałów.

 Jak wiadomo woda pitna podlega rygorystycznym normom jakościowym. Są one określone w  Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dodatkowo z racji, iż Piaskownia jest ujęciem powierzchniowym woda ujmowana z Kanału podlega dodatkowym kontrolom wynikającym z Rozporządzenia Ministra Środowiska.  Próbki monitorowane są przez jednostki sanepidu, zewnętrzne akredytowane laboratorium oraz wewnętrzne laboratorium MPWiK posiadające System Zarządzania Jakością  ISO. Próbki z wodą kontrolowane są na całym etapie produkcyjnym. Badana jest woda surowa, woda przechodząca przez filtry piaskowe, filtry węglowe, oraz woda po procesie ozonowania, naświetlania lampami UV oraz woda jako finalny produkt – na wyjściu z ujęcia. Aby tego było mało na ujęciu zamontowano dodatkowe czujniki kontroli jakości wody. Na ujęciu brzegowym, tuż przy Kanale Centralnym, znajduje się detektor, który wiązką lasera prześwietla wpływającą  na ujęcie wodę. Jest to czujnik kontrolujący jakość wody pod kątem substancji ropopochodnych. Nawet ewentualne, najmniejsze wykrycie tego typu substancji powoduje zamkniecie pracy całego obiektu. Dalej w komorze zbiorczej, gdzie również trafia woda surowa, zamontowany jest system biomonitoringu. Tu na straży jakości wody stoją małże słodkowodne, które również gwałtowanie reagują na zmianę parametrów fizykochemicznych wody, poprzez zamknięcie swoich muszli.

Cała praca ujęcia wraz z odpowiednimi parametrami, prezentowana jest na monitorze dyspozytora ujęcia. Stanowisko to obsługiwane jest przez 24 godziny na dobę. Powoduje to stały i bieżący podgląd na wszystkie fazy produkcyjne wody zdatnej do picia.   Jak widać dzisiejsze rozwiązania stojące na straży jakości wody dają szereg możliwości kontroli, reakcji oraz przeciwdziałania. Technologia wykorzystywana na Piaskowni jest jedną z nowocześniejszych. Łączy ze sobą nowoczesne i tradycyjne metody. Kontrolę wody surowej na wejściu, kontrolę wody podczas jej filtracji i uzdatniania oraz na końcowym etapie – w momencie skierowania jej do picia i konsumpcji przez mieszkańców Jaworzna. Wszystkie te działania mają jeden cel – dostarczyć bezpieczną i zdrową wodę.

Budowa SUW Piaskowania jest częścią projektu „Modernizacja i rozbudowa systemu kanalizacyjnego miasta Jaworzno – faza I”, którego koszt to ponad 122 mln zł brutto, z czego 65 mln zł stanowi dotacja z Funduszu Spójności. Oprócz ujęcia wody pitnej Piaskownia w czterech osiedlach Jaworzna: Górze Piasku, Długoszynie, Pieczyskach i Ciężkowicach, powstaje ok. 86 km kanalizacji, ponad 4 km sieci wodociągowej, 14 tłoczni i przepompowni. Dzięki temu blisko 13 tys. mieszkańców zyska możliwość wygodnego korzystania z sieci kanalizacyjnej, co będzie wiązało się z likwidacją uciążliwych i często nieszczelnych szamb,
a to z kolei przełoży się na poprawę środowiska naturalnego oraz na jakość gleby i wód podziemnych. Jest to niezmiernie ważne dla obecnych i przyszłych pokoleń jaworznian.

• ← 5 grudnia – spotkanie w Gliwicach
• 77 urodziny Papieża Franciszka →