Dla mieszkańców i środowiska
Rozmowa z dyrektor Marią Ptaszyńską-Wołoczkowicz z Departamentu Ochrony Wód Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.
– Prowadzony przez Sądeckie Wodociągi projekt „Modernizacja i rozbudowa systemu gospodarki wodno-ściekowej Miasta Nowego Sącza wraz z przyległymi terenami gmin sąsiednich” realizowany jest we współpracy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – przedstawiciele sądeckiej spółki wspominają często, że NFOŚiGW jest „Instytucją Wdrażającą”. Czym zajmuje się NFOŚiGW i jaka jest jego rola, jako Instytucji Wdrażającej?
– Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ma już ponad 20-letnią historię i od początku swego istnienia odpowiedzialny jest za podejmowanie działań na rzecz ochrony środowiska – działań niezwykle różnorodnych i, jak pokazuje doświadczenie tych 20 lat, bardzo znaczących dla jakości naszego życia. Celem działalnośći NFOŚiGW, określonym w ustawie Prawo ochrony środowiska, jest finansowe wspieranie inwestycji ekologicznych o znaczeniu i zasięgu ogólnopolskim i ponadregionalnym oraz zadań lokalnych, istotnych z punktu widzenia środowiska. Poprzez oferowany przez NFOŚiGW w ramach różnych programów system wsparcia finansowego, udało nam się zrealizować kilkanaście tysięcy umów na finansowanie projektów wartych blisko 100 mld złotych.
– Bardzo istotnym zadaniem Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej była koordynacja 88 projektów inwestycyjnych, które w latach 2000-2006 najpierw w ramach funduszu przedakcesyjnego ISPA, a następnie Funduszu Spójności otrzymały pomoc finansową Komisji Europejskiej w wysokości 2,85 mld euro. Spośród wspomnianych 88 przedsięwzięć, aż 79 dotyczyło gospodarki wodno-ściekowej, 8 projektów z zakresu gospodarki odpadami oraz jeden projekt związany był z ochroną powietrza. Całkowita wartość realizowanych w tej perspektywie finansowej projektów przekroczyła 5,28 mld euro. Większość projektów, wspomaganych ze środków NFOŚiGW, dotyczyła budowy lub modernizacji oczyszczalni ścieków w aglomeracjach, które mają największy wpływ na stan czystości polskich rzek i Bałtyku.
– Staramy się chronić środowisko, dbać o przetrwanie najbardziej zagrożonych wyginięciem gatunków zwierząt i roślin, a także o kształtowanie świadomości ekologicznej społeczeństwa, pomagamy w badaniach naukowych, wspieramy działania edukacyjne. Wyrazem naszego skutecznego działania jest powierzenie Funduszowi właśnie roli Instytucji Wdrażającej dla pięciu priorytetów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013. NFOŚiGW odpowiedzialny jest za koordynowanie projektów z zakresu gospodarki wodno–ściekowej, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, energetyki przyjaznej środowisku oraz zapewnienie współfinansowania dla projektów w ochronie przyrody i edukacji ekologicznej. Czym jest “instytucja wdrażająca”? Najkrócej mówiąc jest to, w unijnym systemie zarządzania funduszami, podmiot bezpośrednio upoważniony do koordynowania realizacji części lub całości priorytetów programu operacyjnego, odpowiedzialny za przygotowanie projektów, nabór i ocenę wniosków o dofinansowanie oraz za podpisanie umowy o dofinansowanie z beneficjentem. Następnie, już po podpisaniu umowy pomagamy w realizacji projektu, doradzamy, kontrolujemy osiąganie celów i poprawność realizacji, przekazujemy środki finansowe, opiniujemy nowe regulacje. Jesteśmy po to, aby wydać unijne wsparcie w jak najlepszy sposób.
– Pani Dyrektor – kieruje Pani Departamentem Ochrony Wód. Czym zajmuje się Pani departament?
– Departament Ochrony Wód jest komórką odpowiedzialną za projekty finansowane w ramach I osi Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, czyli budowę, rozbudowę lub modernizację oczyszczalni ścieków komunalnych lub/i budowę i modernizację systemów kanalizacji zbiorczej w aglomeracjach powyżej 15 000 RLM ujętych w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych. Zajmujemy się monitorowaniem przygotowania i realizacji przedsięwzięć wdrażanych w trybie indywidualnym o wartości, co do zasady, większej niż 25 mln euro. Odpowiadamy również za wdrażanie projektów ”dużych” wyłanianych w trybie konkursowym. Jest jednak grupa projektów mniejszych, dla których na podstawie porozumień zawartych z wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej, NFOŚiGW pełni rolę instytucji wdrażającej. Dość powiedzieć, że w chwili obecnej nasz Departament zajmuje się 69 projektami, których całkowita wartość wynosi blisko 15 mld zł, a dofinansowanie unijne sięga blisko 8 mld zł. To znaczące liczby i wielka odpowiedzialność.
– Niezależnie od środków unijnych oferujemy szereg programów priorytetowych, które mają na celu wsparcie projektów realizowanych ze środków krajowych. Obejmują one m.in. inwestycje dotyczące zagospodarowania osadów ściekowych, budowę podłączeń budynków do zbiorczego systemu kanalizacyjnego i przydomowych oczyszczalni ścieków oraz przedsięwzięcia z zakresu gospodarki wodno-ściekowej w aglomeracjach nie objętych dofinansowaniem ze środków POIiŚ.
– Rzeczywiście, to imponujące kwoty. Czy można zatem powiedzieć, że kwestia oczyszczania ścieków jest priorytetem w działaniach NFOŚiGW?
– Z pewnością jest to jedno z naszych najważniejszych zadań. Należy pamiętać, że Polska jako członek Unii Europejskiej wzięła na siebie obowiązek dostosowania infrastruktury oczyszczania ścieków do standardów wprowadzanych w krajach unijnych już od 1991 r. W tym celu przygotowany został Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych i zgodnie z jego zapisami do końca roku 2015 musimy wyposażyć Polskę w sprawnie działający system kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków. Jeśli tego nie zrobimy, to narazimy się niestety na dotkliwe kary finansowe. Niezależnie od tego, co może nawet jest ważniejsze, nie będziemy w stanie rzeczywiście zadbać o jakość naszych rzek, strumieni, jezior, czy wreszcie Morza Bałtyckiego. A zatem to kwestia naszej odpowiedzialności pokoleniowej – środki unijne są szansą na to, żeby zrobić to szybko i skutecznie. W ramach realizowanych pod naszym nadzorem projektów wybudowanych zostanie ponad 6,2 tys. km nowych sieci kanalizacji sanitarnej, a zmodernizowanych będzie dalsze 400 km sieci już istniejących. Działania te pozwolą na podłączenie ok 600 tys. nowych odbiorców.
– Czy projekt sądecki wpisuje się w te cele?
– Oczywiście – wybudowanych zostanie tutaj 174 km kanalizacji sanitarnej, a zmodernizowanych będzie 8 km. Blisko 19 tys. nowych użytkowników będzie miało dostęp do nowoczesnego systemu odbioru ścieków. To duże wartości i ważny projekt.
– Pragnę tu nadmienić, że projekt nowosądecki jako pierwszy uzyskał decyzję Komisji Europejskiej o dofinansowaniu, a Sądeckie Wodociągi były pierwszym beneficjentem, z którym Narodowy Fundusz zawarł umowę o dofinansowanie.
– Życzę Sądeckim Wodociągom, żeby udało się jak najsprawniej zakończyć całą inwestycję – dla dobra mieszkańców Sądecczyzny, dla, pozwolę sobie użyć tu hasła przewodniego POIiŚ, „rozwoju infrastruktury i środowiska”.
- XIV Ogólnopolska Pielgrzymka Pracowników Wodociągów, Kanalizacji, Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska do św. Józefa w Kaliszu i MB Licheńskiej w Licheniu.
- XX lat PWiK Ełk